ذرت

رشد و توسعة ريشه براي جذب نيتروژن و ديگر عناصر غذايي مؤثر است. خطر آلودگي منابع آب زيرزميني و افزايش روز افزون آلودگي آب‌‌هاي شرب، انجام تحقيقات براي يافتن واريته هايي از گياهان مانند ذرت را كه بتوانند با توسعة ريشه‌ خود از خروج نيتروژن از منطقة ريشه جلوگيري كنند، ضروري كرده است. اين آزمايش در سال 1377 در مزرعة تحقيقاتي دانشكدة كشاورزي دانشگاه تربيت مدرس با چهار تكرار به اجراء در آمد. طرح آزمايش اسپليت پلات در قالب بلوكهاي كامل تصادفي بود كه در آن سه مرحلة برداشت گياه (شامل: مرحلة 9-8 برگي، مرحلة توليد ابريشم، و مرحلة توليد لاية سياه در دانه) بعنوان كرت اصلي و كرت فرعي كود شش سطح اوره در (0، 46، 92، 138، 184 و 230 كيلوگرم نيتروژن در هكتار) در نظر گرفته شد. براي عملكرد دانه از طرح بلوكهاي كامل تصادفي استفاده گرديد. وزن تر و خشك ريشه و ساقه، طول ريشه، نسبت مادة خشك ريشه به ساقه و تراكم ريشه در واحد حجم خاك در سه مرحله رشد تعيين شد. ميزان عملكرد دانه در مرحلة ايجاد لاية سياه در دانه اندازةگيري شد. نتايج نشان داد كه سطوح مختلف كود نيتروژنه و مراحل برداشت گياه و اثرات متقابل آنها بر روي كلية صفات اندازه‌‌گيري شده در سطح 1% معني‌‌دار مي‌‌باشد. از سه مرحله برداشت گياه و شش تيمار كودي، بترتيب تيمارهاي مرحلة توليد ابريشم و كاربرد 138 كيلوگرم نيتروژن در هكتار بيشترين وزن تر و خشك ريشه را داشت . ميانگين طول و تراكم ريشه در مرحلة توليد ابريشم نسبت به مراحل ديگر بيشتر بود. صفات اخير بعد از كشت به سرعت افزايش يافت ولي در مرحلة توليد لاية سياه كم شد. با افزايش مصرف كود نيتروژن، طول و تراكم ريشه زياد شد ولي اين افزايش خطي نبود. وزن تر ساقه در مرحلة توليد لاية سياه از دو مرحلة ديگر بيشتر بود، در صورتيكه وزن خشك ساقه و نسبت وزن خشك ريشه به ساقه در مرحلة توليد ابريشم بيشترين مقادير را دارا بودند. تيمار 138 كيلوگرم نيتروژن بيشترين وزن تر و خشك ساقه را توليد نمود و افزايش يا كاهش كاربرد نيتروژن از مقدار مذكور سبب كاهش در وزن ساقه گرديد. بنابراين دادن كودهاي نيتروژنه به ذرت باعث عميق شدن و گسترش ريشه شده و سبب فراوان‌‌تر شدن ريشه‌‌ها در ابتداي فصل مي‌‌گردند. اگر كود نيتروژنه به مقدار بهينه بكار رود رشد ريشه تحريك خواهد شد و هر چه از مقدار بهينه زيادتر باشد رشد ريشه كاهش مي‌‌يابد.